یكی از بحث‌های مهم علم تجوید، «مدّ و قصر» است. مدّ از احكامی است كه باعث زیبائی تلاوت قرآن مجید می‌شود و در علم تجوید برای آن قواعد معیّنی را آورده‌اند.

«مدّ» در لغت به معنای «كشش» و در اصطلاح «امتداد صوت (كشیدن صدا) در حروف مدّی بیش از مقدار طبیعی.»[1] می باشد. مدّ‌ اقسامی دارد یكی از آنها مدّ‌ متصل (مدّ واجب) است كه حرف مدّ (الف مدّی، یاء مدّی، واو مدّی) و سبب مدّ (همزه و سكون) در یك كلمه واقع شوند.[2] و حرف مدی به اندازه 4 الف یا 2 الف كشیده می‌شود.[3] مانند: سوء ـ جاء ـ ضالّین و...

 

 

اصطلاح مدّ واجب، اصطلاح تجویدی است، نه فقهی و تكلیفی. بنابراین چنانچه كسی قرآن را با مدّ قرائت نكند به لحاظ قرائت عربی، قرآن را صحیح نخوانده است؛ نه آن كه مرتكب گناهی شده باشد، لكن در خصوص نماز، كسانی كه قائل به وجوب این‌گونه مدّ در كلمات هستند، اشتباه در آن موجب بطلان نماز می‌شود.

 

 

 

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

1. روانخوانی و تجوید قرآن كریم، علی حبیبی، محمد رضا شهیدی.

2. حلیه القرآن، سید محسن موسوی، ج5.

تنظیم برای تبیان: شکوری

نماز جمعه راازابعادی چند می توان مورد بحث و بررسی قرار داد, آن ابعادعبارتنداز:

1.     اهمیت نمازجمعه.

2.     پیشینه تاریخی نمازجمعه.

3.     چگونگی نمازجمعه.

4.     شرائط نمازجمعه.

5.     شرائط امام جمعه.

6.     لزوم شکوه نمازجمعه.

7.     خطبه نمازجمعه.

8.     نمازجمعه و موضع گیری دشمنان اسلام,

9.     نقش هدایتی نمازجمعه.

و...

لزوم پوشش بانوان در نماز

فلسفه حجاب در نماز چیست؟ خدا كه با همه محرم است!

با توجه به این كه خداوند متعال علیم و حكیم است، پس یكایك احكام، حكمت خاصى دارند، ولكن پى بردن به آن اسرار، براى ما هم، میسر نیست و هم، چندان مفید نیست چه این كه با علم محدود ما از نیازها، استعدادها و نیز راه رفع نیازهاى واقعى و شكوفا كردن استعدادها به نحو صحیح و بدون مخاطرات جسمى و روحى، مادى و معنوى، چگونه مى‏توان چنین ادعایى نمود.

علاوه بر این كه اساس در این احكام، فراخوان بشر به تعبد و اظهار بندگى در مقابل حضرت پروردگار است. البته چه بسا ممكن است آگاهى به این اسرار و حكمت‏ها حداقل در بعضى افراد، موجب تقویت انگیزه آنها در پیروى از آن دستورات شود به همین جهت در صدد كنكاش از اسرار و حكمت‏هاى احكام مى‏كنند.

به هر صورت حجاب و پوشش بانوان در نماز، علل و فلسفه‏هاى متعددى دارد؛ از جمله:

الف. این خود نوعى تمرین مستمر و روزانه براى حفظ حجاب مى‏باشد و یكى از عواملى است كه در پاس‏داشت دائمى پوشش اسلامى زن و جلوگیرى از آسیب‏پذیرى آن، نقش مهمى ایفا مى‏كند.

ب. وجود پوششى یك‏ پارچه براى تمام بدن و داشتن پوششى مخصوص براى نماز، توجه و حضور قلب انسان را بیشتر مى‏كند و از التفات ذهن به تجملات و چیزهاى رنگارنگ مى‏كاهد و ارزش نماز را صد چندان مى‏كند.

از شیخ رجبعلی خیاط نقل شده ‌است كه:

«شبی حوالی غروب از نزدیك مسجدی در اوایل خیابان سیروس تهران عبور می‌كردم - برای درك فضیلت نماز اول وقت - وارد شبستان مسجد شدم، دیدم شخصی مشغول اقامه نماز است و هاله‌ای از نور اطراف سر او را گرفته، پیش خود فكر كردم كه بعد از نماز با او مأنوس شوم ببینم چه خصوصیاتی دارد كه چنین حالتی در نماز برای او پدیدار است. پس از پایان نماز همراه او از مسجد خارج شدم. نزدیك در مسجد، وی با خادم مسجد بگو مگویی پیدا كرد و به او پرخاش كرد و به راه خود ادامه داد، پس از عصبانیت دیدم آن هاله نور از روی سرش محو شد!»

برگرفته از کتاب کیمیای محبت،‌ حجة الاسلام محمدی ری شهری،‌ با تصرف

تنظیم تبیان،‌ هدهدی

تمام احکام و اعمالی که از جانب خداوند برای ما قرار داده شده است؛ دارای فضایل و فلسفه‎هایی است که ما برخی را می‎دانیم و خیلی‎ها را نیز نمی‎دانیم. ولی چیزی که مسلم است این که هیچ عملی بدون حکمت نیست. یکی از مواردی که ما انجام می‎دهیم، نماز است. برای نماز فلسفه‎های بسیاری ذکر شده است که در اینجا به یکی از حکمت‎های نماز عصر اشاره می‎کنیم. 

اولین کسی که نماز عصر را برپا کرد، حضرت یونس(علی نبینا و آله و علیه‎السلام) بود. وقتی که آن حضرت از شکم ماهی آزاد شد آن ساعت، وقت نماز عصر بود.

حضرت یونس(علیه‎السلام) دید از چهار تاریکی نجات یافت(تاریکی لغزش، تاریکی شب، تاریکی زیر دریا و تاریکی شکم ماهی) و به خاطر شکر این نعمت‎ها، 4 رکعت نماز گزارد و این اشاره است به بنده مومن، که چهار ظلمت در پیش دارد:

1- ظلمت معصیت؛

بارالها ما را از همه تاریکی‎‎های دنیا و آخرت در امان بدار.

برگرفته از: کشف الاسرار، ج1،ص 654 .

گروه دین و اندیشه تبیان، نوشته مهری هدهدی .